U progu jesieni, we wrześniu 2022 roku nakładem wydawnictwa Agora ukazała się książka "GOPR. Na każde wezwanie" , autorstwa Wojcie...
Miasto to dobry twór. Z całym pakietem udogodnień sprawia, że żyje się łatwiej. Szczególnie wtedy, gdy chcemy mieć wszędzie względnie blisko, często odwiedzać przybytki kultury, zrobić szybkie zakupy czy, po prostu, coś załatwić.
Przychodzi jednak czasem taki moment, że to uwielbiane miasto zaczyna uwierać i przytłaczać - pędem, zgiełkiem, kakofonią dźwięków i nierzadko powietrzem wątpliwej jakości - a my czujemy, że musimy zeń uciec choćby na chwilę, by nie zwariować, na nowo odnaleźć w sobie równowagę i złapać oddech.
Miasto to dobry twór. Z całym pakietem udogodnień sprawia, że żyje się łatwiej. Szczególnie wtedy, gdy chcemy mieć wszędzie względnie blisko...
Góry wysokie, odkąd tylko człowiek sobie wymyślił, że będzie je eksplorował, fascynowały i przyciągały śmiałków bez przerwy. Wielu stawiało sobie za cel zdobywanie dziewiczych szczytów i wyznaczanie nań nowych dróg, by zapisać się złotymi zgłoskami w historii wspinaczki. Jednak wielkie przedsięwzięcia w miejscach ekstremalnych niosą ze sobą niebezpieczeństwo niepowodzenia i wyprawy tragiczne w skutkach dla ich uczestników.
Nie inaczej było w przypadku szczytu Haramosh - jednego z najwybitniejszych szczytów na świecie, gdzie pierwsza próba zdobycia miała miejsce w 1957 roku, cztery lata po zdobyciu Mount Everestu.
Haramosh. Góra bez powrotu
Sprawa ze szczytem Haramosh jest o tyle ciekawa, że do tej pory historia była w Polsce praktycznie nieznana. Jakieś bardzo wąskie grono zapewne wiedziało o tych wydarzeniach, ale zwykły zjadacz chleba zainteresowany tematem, choćby tylko z poziomu salonowej kanapy, kojarzyć będzie raczej relacje z wypraw m.in. na Mount Everest, Nanga Parbat, Broad Peak czy Manaslu. Podejrzewam, że reakcja na pytanie o Haramosh byłaby podobna do mojej - Co to za szczyt? Gdzie?
Tylko przypadek sprawił - Wacław Sonelski trafił na amerykańskie wydanie w tamtejszym antykwariacie i zadecydował o wydaniu na polskim rynku, że historia ekspedycji na Haramosh została w końcu wydana w Polsce i tym samym rozjaśnia temat i przybliża czytelnikom tę dotychczas dość tajemniczą górę. Tym sposobem trzymam w rękach książkę, która ukazała się niedawno nakładem Wydawnictwa Stapis.
Co ciekawe książka nie jest relacją, jakich wiele, spisaną przez uczestników czy uczestnika wyprawy. Historię przybliżył Ralph Barker - angielski autor literatury faktu. Pisał wprawdzie najczęściej o operacjach Royal Air force i Royal Flying Corps w czasie I i II wojny światowej oraz krykiecie, ale i proza spod zboczy Haramosha wyszła mu całkiem nieźle.
Choć autor nie przeżywał tego, co uczestnicy wyprawy, wysłuchał z uwagą opowieści tych, którzy powrócili i, posiłkując się zapiskami z dzienników, udało mu się przedstawić historię barwnie i emocjonalnie, pokazując czytelnikowi, jakie dramaty mogą rozgrywać się w sercu dzikiej, jeszcze niedawno dziewiczej przyrody.
"Haramosh. Góra bez powrotu" to książka pełna plastycznych, czasem wręcz kwiecistych opisów miejsc i krajobrazów, ale bez obaw, Barker to nie Orzeszkowa, więc, czytając, nie będziecie przytłoczeni 😉
Historii o pierwszej próbie zdobycia tego szczytu nie byłoby, gdyby nie to, że grupa oksfordzkich studentów wymyśliła sobie, że taka wyprawa to będzie coś, co pozwoli im nie tylko zasłynąć w środowisku, ale też umożliwi prowadzenie badań i obserwacji na dotychczas nieznanych terenach. Temu wszystkiemu towarzyszyło oczywiście romantyczne pragnienie bycia pierwszymi na tym szczycie.
Romantyzm bardzo szybko musiał ustąpić miejsca organizacyjnym i finansowym problemom, jakie zwykle wpisane są w organizację wypraw, a nie muszę chyba dodawać, że lata pięćdziesiąte sprawy nie ułatwiały.
Opisywane zachwyty nad przyrodą i potężnym masywem już na miejscu mieszają się z rozterkami i obawami, niesprzyjającą pogodą, rekonesansem drogi, sporami z tragarzami. Ta próba to swoiste, wysokogórskie syzyfowe prace, gdzie mimo chęci wiele rzeczy trzeba było zaczynać od nowa, tracąc siły i pogodę ducha. A nagroda za poniesione trudy, jak na złość, nie chciała przyjść.
W ostatnich rozdziałach książki autor dobitnie przedstawił dramaturgię całego przedsięwzięcia, która narastała od momentu podjęcia decyzji o odwrocie z wysokości 6500 metrów. Tutaj już, jeszcze czytając, można stawiać pytania, co można było zrobić inaczej, by ta wyprawa nie musiała być okupiona taką tragedią, o której zaważyły być może zbyt szybko podjęte decyzje, a może po prostu ironia losu.
Polecam uwadze na jesienne wieczory. Choć, jeśli sięgnięcie po tę książkę, z pewnością "rozprawicie się" z nią na jednym posiedzeniu. Udanej lektury 😊
Góry wysokie, odkąd tylko człowiek sobie wymyślił, że będzie je eksplorował, fascynowały i przyciągały śmiałków bez przerwy. Wielu stawiało...
Nanga Parbat - przyciąga i kusi od lat, będąc marzeniem i zarazem przekleństwem wielu alpinistów, a nierzadko dramatyczne próby jej zdobywania doczekały się historii spisanych na kartach niejednej książki.
Czy kolejna pozycja o Nagiej Górze na księgarskiej półce może wnieść coś nowego? Czy da się ją czytać, mając w pamięci znane już relacje? - Takie obawy krążyły mi po głowie zanim przystąpiłam do lektury książki, która ukazała się w lipcu nakładem Wydawnictwa Replika - "Nanga Parbat. Droga Doskonała", autorstwa Daniele Nardiego - włoskiego alpinisty i Alessandry Carati - pisarki i dziennikarki.
Nanga Parbat. Droga Doskonała
Napisana lekko i
wciągająco, bez udziwnień i wzniosłych peanów.
Po lekturze mogę przyznać jedno - zostałam bardzo pozytywnie zaskoczona. Ta książka to dla mnie świeże spojrzenie na temat alpinizmu zimowego,
zawziętości i pasji, które pchają śmiałków do działania. A gra jest przecież warta świeczki, bo zdobycie takiego szczytu to wieczny laur na kartach historii zimowych wspinaczek w górach najwyższych. A Nanga Parbat to olbrzymi masyw, którego potęga jednocześnie przytłacza i przyciąga niczym magnes.
Esencję tej książki idealnie podsumował włoski dziennik "La Stampa"
To nie kolejna techniczna, egocentryczna książka o alpinizmie, podobna do tych, których pełno w księgarniach. To piękna i prawdziwa historia niepohamowanej pasji do gór, a także opowieść o życiu, przyjaźniach, miłości i uczuciach. To opowieść o chłopaku, który desperacko walczył o uznanie (...)
To historia o chłopaku z Lacjum, terenów, które nijak nie uchodzą za "wylęgarnię"
alpinistów, który wymarzył sobie zdobycie jednej z najniebezpieczniejszych gór świata i to w dodatku drogą jednocześnie doskonałą, co ekstremalnie trudną do pokonania - Żebrem Mummere'go.
Pasja i zapał rodzące się w Daniele od lat wręcz szczenięcych pchały go
do często szalonych przedsięwzięć. Bez mentorów, idoli i wspierającej
społeczności wspinaczkowej, krok po kroku od niskich pagórków aż do
ośmiotysięczników powalających swoją potęgą. To ścieżka, na której szlifował umiejętności wyćwiczone na
nieudanych próbach i błędach.
To doskonała opowieść o postawionym sobie wielce ryzykownym wyzwaniu na granicy życia i śmierci.
Bo niemal jeden alpinista na trzech nie wraca.
Na kartach książki emocje przeżywane przez Daniele w trakcie wspinania i codziennych czynności przeplatają się z opisami wypraw, między innymi próbą zdobycia Nangi z Élisabeth Revol, próby współpracy z polskimi zespołami. Sugestywne opisy, niewygody i dramatyczne momenty, utrata partnerów, gdzieś zawsze obecna śmierć.
Wyprawy Daniele to czas, w którym romantyczne pragnienia zdobywania góry
mieszają się z gierkami między partnerami i zespołami. To momenty, kiedy Daniele musi stawiać czoła nie tylko wysokim górom ale i sobie, swojemu dość
trudnemu charakterowi, który czasem wikła go w spory i zaognia
rywalizację między zespołami działającymi pod danym szczytem.
Nardi pisze prosto o ekstremalnym zmęczeniu, poczuciu zagrożenia, lęku, hejcie, jaki na niego spadł po dramatycznej wyprawie na K2, bo przecież inni "specjaliści" wiedzą lepiej, swoistym wyścigu, jaki toczy się między wyprawami i ich uczestnikami, który już dawno usunął w cień romantyczną wspinaczkę, zastępując ją zimną kalkulacją zysków i strat.
Całość zamyka rozdział napisany przez Alessandrą Carati, która towarzyszyła Nardiemu podczas jego ostatniej wyprawy do obozu bazowego. To z tej wyprawy Daniele nie wraca, a Alessandra wydaje książkę po jego śmierci, co z resztą uzgodnili jednego wieczoru. Czyżby Daniele miał jakieś przeczucie? Tego nikt nigdy się nie dowie.
Mimo że książka napisana jest lekko, to wypełniona jest mnóstwem informacji traktujących o rozterkach, trudach i niebezpieczeństwach związanych ze wspinaczką w górach wysokich, o reakcjach organizmu w strefie śmierci, o tym, jak bardzo da się przesuwać granice, które wydają się już nie do przesunięcia.
Czy "Nanga Parbat. Droga Doskonała" to książka najlepiej pokazująca wysokogórską walkę i perypetie wspinaczkowe? - Prawdopodobnie nie, jednak w ostatnim czasie nie miałam w ręku innego tytułu, który sprawiłby mi większą frajdę z czytania. Polecam więc tę książkę waszej uwadze z czystym sumieniem.
Nanga Parbat - przyciąga i kusi od lat, będąc marzeniem i zarazem przekleństwem wielu alpinistów, a nierzadko dramatyczne próby jej zdobywan...
Całkiem niedawno na górskim rynku wydawniczym pojawiła się nowa pozycja - "Siła przetrwania. Największe górskie tragedie", której autorem jest Maciej Piera aka vlogowy Szczytomaniak. Nie napiszę, że wjechała z przytupem, ale dla mnie była powiewem książkowo-górskiej świeżości.
Pisząc świeżość, nie mam tu jednak na myśli delikatnego wiatru, goniącego po halach zapachy wiosennego kwiecia skąpanego w słońcu, a świeże podejście do tematu.
Tą książką bowiem autor udowodnił, że literatura górska to nie tylko na okrągło spisywane i wydawane relacje z szeroko zakrojonych wypraw, na których to wyłącznie wysokogórskie harpagany święcą triumfy, ponoszą porażki i przeżywają tragedie.
"Siła przetrwania. Największe górskie tragedie" - O książce
Książka ta to najróżniejsze historie ludzi, którzy kiedyś złapali górskiego bakcyla i realizowali się w swojej pasji na różnych poziomach - typowo rekreacyjnym lub sportowym. Kolejne wycieczki czy wyprawy dostarczały wrażeń, radości i emocji, ale że wypadki chodzą po ludziach, w końcu przychodził taki dzień, kiedy coś szło nie tak i z pozoru zwyczajne aktywności przeradzały się w walkę o przetrwanie. Nie zawsze wygraną, niestety.
Autor przedstawił relacje z wybranych wydarzeń, jakie miały miejsce w Tatrach, w Bułgarii czy Wielkiej Brytanii oraz w najwyższych górach świata. Każdą z historii poprzedzają opisy, mające nakreślić, jak wyglądały przygotowania czy podejmowane decyzje, tak aby końcowe podsumowania pozwalały na wyciągnięcie wniosków i lekcji z tego, co i dlaczego poszło nie tak.
Całości dopełniają fotografie, relacje świadków, nierzadko różniące się od informacji podawanych na przykład w prasie czy rozmowy z bliskimi poszkodowanych oraz obszerna bibliografia, dzięki której w przypływie chęci i ciekawości można zgłębić temat.
Książkę polecam każdemu miłośnikowi górskich tematów, a przede wszystkim tym, którym już nieco przejadły się wyłącznie okołohimalajskie publikacje.
Czyta się szybko i zdecydowanie nie jest to czas stracony, a jedynym minusem dla mnie są gabaryty tejże lektury. Wolę książki zdecydowanie w formacie zbliżonym do A5. Po prostu lepiej układają się w rękach. Ale to już takie moje wygodnictwo 😉
Całkiem niedawno na górskim rynku wydawniczym pojawiła się nowa pozycja - "Siła przetrwania. Największe górskie tragedie" , któr...
Publikacji o himalajskich harpaganach, na których ekstremalne wspinaczki działają jak magnes, mamy wiele. W zasadzie do woli możemy też przebierać w różnorakich biografiach kreślących obrazy postaci w oparciu o ich życiowo-wyprawowe perypetie.
Z tego też powodu, gdy wychodzi nowy górski tytuł, z jednej strony jaram się, radośnie przebierając kopytkami z ciekawości, a z drugiej zastanawiam się mocno, czy lektura nie będzie stratą czasu. No bo ileż razy, można wymyślać koło na nowo?! Na całe szczęście wiele w tej materii zależy od autora i cały czas da się trafić na naprawdę dobry tytuł. Dariusz Kortko wpisuje się tutaj idealnie - lektura książek zarówno o Kukuczce, jak i o Wielickim była czystą przyjemnością.
"Berbeka. Życie w cieniu Broad Peaku" - O książce
Gdy w listopadzie nakładem wydawnictwa Agora ukazała się najnowsza książka wyżej wspomnianego autora, czułam, że będzie dobrze. I się nie pomyliłam.
"Berbeka. Życie w cieniu Broad Peaku", mimo że to biografia himalaisty, to jednak mocno osadzona w Zakopanem i pokazująca życie Macieja Berbeki z dala od gór najwyższych. Nie znajdziemy w tej książce - i chwała autorowi za to - suchych i szczegółowych opisów przygotowań i między wyprawowej "wegetacji". Fascynacja Himalajami przeplata się w tej biografii z zakopiańską codziennością - TOPRem, do którego należał Maciej czy Teatrem Witkacego, z którym był mocno związany wspólnie z żoną.
Autor ciekawie kreśli postać Macieja, oddając złożoność jego charakteru. Nie popada przy tym w patos, a zamiast tego przywołuje szereg zabawnych sytuacji i anegdot mocno związanych z szarymi czasami w PRL-owskiej Polsce. Nie szuka i nie prezentuje przy tym kontrowersji, których podczas wypraw wiele, a ze szczegółów tworzy tło pasujące do całej opowieści. Opowieści o ciepłym mężu i ojcu, o ratowniku i pogodnym przewodniku górskim, za którym przepadało wielu klientów. Aż w końcu o mężczyźnie, który po ćwierćwieczu zdecydował się - ku zdziwieniu wielu mniej lub bardziej życzliwych - na "wyrównanie rachunków" z niezdobytym wcześniej szczytem Broad Peaku.
I choć wyprawa z roku 2013 odbiła się wszędzie szerokim echem ze względu na jej tragiczny finał, to autorzy nie oceniają, nie szukają winnych, nie gdybają, starając się obiektywnie przedstawić sytuację, bardzo umiejętnie żonglując przy tym emocjami.
Czyta się szybko, ciekawie i przyjemnie. Przeczytajcie i Wy!
Publikacji o himalajskich harpaganach, na których ekstremalne wspinaczki działają jak magnes, mamy wiele. W zasadzie do woli możemy też prze...
Popularność tytułów z górskiej półki nie słabnie już od dobrych kilku lat, a wydawnictwa prześcigają się w nęceniu czytelnika coraz to nowszymi tytułami.
Nie żebym narzekała. Osobiście trzęsę się do książek - i to nie tylko górskich - jak ćpun do świeżo uformowanej białej kreski, a nowości wyczekuję, niecierpliwie przebierając kopytkami.
"Niech to szlak. Kronika śmierci w górach" - O książce
"Niech to szlak. Kronika śmierci w górach" - tytuł najnowszej książki wydawnictwa Agora, autorstwa Bartłomieja Kurasia brzmi wyjątkowo zachęcająco i zapowiada pasjonującą lekturę. Wszak nie od dziś wiadomo, że śmierć to temat bardzo nośny, a czytelnik łaknie historii tajemniczych, strasznych i emocjonujących, do których jeszcze może dorzucić swoje eksperckie komentatorskie trzy grosze prosto spod cieplutkiego kocyka.
Niestety, z każdym przeczytanym słowem podjaranie nową lektury malało w tempie ekspresowym, a muszę przyznać, że nie często mi się tak zdarza. Nic mi się w tej książce nie składało.
Ani nijak ze sobą powiązane rozdziały - chaos, panie, chaos i powierzchowne ujęcie tematów - ani treść sama w sobie. Naprawdę starałam się wyciągnąć z całości choć cząstkę, która byłaby czymś nowym, ciekawym, porywającym. Nie udało się.
No ale, co z tytułem? - Zapytacie. Otóż, to takie, wiecie, znane z internetów oczekiwania kontra rzeczywistość.
A co z tą tytułową kroniką? Też się nie broni? Ano nie. Jak chcecie się zaczytywać w kronice z prawdziwego zdarzenia, to łapcie się tytułu "Wołanie w górach" Michała Jagiełły.
Na rynku jest naprawdę mnóstwo fajnych książek. Ta, w moim odczuciu, do tej grupy nie należy. To taki książkowy bigos z gatunku "na winie". Co się autorowi namyśliło, a właściwie nawinęło, to wrzucił i tym sposobem mamy zbiór rozdziałów.
A to o lawinach, a to o roślinkach, a to o zabitym przez ludzi niedźwiadku, do tego szczypta Orlej Perci, dwie szczypty kolejki na Kasprowy oraz garść nazwisk w różny sposób z Tatrami powiązanych et voilà - czytelnicze danie gotowe. Niestety, crème de la crème to to nie jest.
Popularność tytułów z górskiej półki nie słabnie już od dobrych kilku lat, a wydawnictwa prześcigają się w nęceniu czytelnika coraz to no...
Wyprawy wysokogórskie, a dokładniej śledzenie ich przebiegu, cieszą się niezmiennie niemałą popularnością zarówno w środowisku wspinaczkowym - co jest raczej naturalne - jak i wśród zwyczajnych zjadaczy chleba wprost z salonowych nizin.
Wyprawy wysokogórskie, a dokładniej śledzenie ich przebiegu, cieszą się niezmiennie niemałą popularnością zarówno w środowisku wspinaczkow...
Minęły już ponad dwa lata od pamiętnych wydarzeń na zboczach Nanga Parbat i z jednej strony czekałam na tę książkę Revol jak na taką klamrę zamykającą temat, do spółki z wcześniejszymi pozycjami polskich autorów - Nanga Dream. Opowieść o Tomku Mackiewiczu oraz Czapkins. Historia Tomka Mackiewicza. Z drugiej jednak strony zastanawiałam się nad sensem jej napisania i wydania. Co bowiem mogła wnieść nowego do tematu, który wałkowany z każdej możliwej strony był na ustach wszystkich, a emocje z nim związane wypływały w owym czasie z internetów z siłą wód najpotężniejszego wodospadu.
Czy autorka książki i zarazem bohaterka tragicznych wydarzeń spod Nangi rzuca na nie jakieś nowe światło, przedstawia swój - może odmienny od tego znanego w kręgach - punkt widzenia? A może ta książka to tylko swoista autoterapia po przebytej traumie i chęć opowiedzenia światu tego, czego świadkami były zalodzone i strome zbocza mało gościnnych gór?
Niemniej jednak książka jest uzupełnieniem wydarzeń, jakie znamy z pozycji przytoczonych powyżej. Revol pisze o motywacji, walce, relacjonuje krok po kroku dramat, jaki przeżywała z Tomkiem tam, na górze, w lodowym uścisku beznadziei. Ubiera w słowa wspomnienia, o których każdy człowiek, nie będący masochistą, chciałby na zawsze zapomnieć.
Élisabeth Revol: Przeżyć. Moja tragedia na Nanga Parbat mogła by być naprawdę świetną książką. Pełną prawdziwych ludzkich emocji, które mogłyby udzielić się czytelnikowi podczas lektury.
Moje wrażenia natomiast są takie, że zarówno przekazywanymi emocjami, jak i całą historią targał olbrzymi chaos.
O ile można by zrozumieć nieuporządkowane myśli przelewane przez bohaterkę na papier, bo przecież nikt normalny ze spokojem i w sposób poukładany o traumach raczej nie pisze, o tyle redakcji takiej bardzo "na kolanie" nie rozumiem. Już w trakcie czytania, raz po raz, pojawiało mi się w głowie pytanie: Redakcjo! Gdzie żeś była?!
I żeby była jasność - nie jestem czytelnikiem, który czepia się jakoś szczególnie literówek, układu, czy formy przedstawienia danej historii, ale porządne zredagowanie treści w tym przypadku wyszłoby tylko na plus. A tak, cóż...
Élisabeth Revol: Przeżyć. Moja tragedia na Nanga Parbat
Jakby nie było, Revol pisze o śmierci partnera i przyjaciela, więc na starcie można było założyć, że będzie to książka trudna i emocjonalna. Czytając, odnosi się wrażenie, że Élisabeth próbuje się tłumaczyć sama przed sobą z decyzji podjętych podczas feralnej wyprawy. A może to nie tylko takie wrażenie...Niemniej jednak książka jest uzupełnieniem wydarzeń, jakie znamy z pozycji przytoczonych powyżej. Revol pisze o motywacji, walce, relacjonuje krok po kroku dramat, jaki przeżywała z Tomkiem tam, na górze, w lodowym uścisku beznadziei. Ubiera w słowa wspomnienia, o których każdy człowiek, nie będący masochistą, chciałby na zawsze zapomnieć.
Élisabeth Revol: Przeżyć. Moja tragedia na Nanga Parbat mogła by być naprawdę świetną książką. Pełną prawdziwych ludzkich emocji, które mogłyby udzielić się czytelnikowi podczas lektury.
Moje wrażenia natomiast są takie, że zarówno przekazywanymi emocjami, jak i całą historią targał olbrzymi chaos.
O ile można by zrozumieć nieuporządkowane myśli przelewane przez bohaterkę na papier, bo przecież nikt normalny ze spokojem i w sposób poukładany o traumach raczej nie pisze, o tyle redakcji takiej bardzo "na kolanie" nie rozumiem. Już w trakcie czytania, raz po raz, pojawiało mi się w głowie pytanie: Redakcjo! Gdzie żeś była?!
I żeby była jasność - nie jestem czytelnikiem, który czepia się jakoś szczególnie literówek, układu, czy formy przedstawienia danej historii, ale porządne zredagowanie treści w tym przypadku wyszłoby tylko na plus. A tak, cóż...
Minęły już ponad dwa lata od pamiętnych wydarzeń na zboczach Nanga Parbat i z jednej strony czekałam na tę książkę Revol jak na taką kla...
Książek górskich na rynku wydawniczym mamy w ostatnich latach prawdziwy wysyp, a ja rzadko kiedy potrafię się powstrzymać przed sięgnięciem po nową pozycję. Wszak to dobre umilacze podkocykowych wieczorów. 😊
Mówi się, że apetyt rośnie w miarę jedzenia, jednak pomału zaczęłam odczuwać przesyt okołogórskimi lekturami, bo odniosłam nieodparte wrażenie, że w tym książkowo-górskim zbiorze wszystko już było.
Biografie gonią biografie i kolejnymi biografiami poganiają, relacje z wypraw uderzają wzajemnym podobieństwem, fakty nakładają się na siebie, a podawane przez autorów źródła często się powtarzają. Czytając, coraz częściej łapałam się na tym, że książkę po prostu, brzydko mówiąc, przelatuję zamiast zagłębiać się w jej treść. Trochę słabo, prawda?
W tym coraz mniej porywającym gąszczu pojawił się jednak tytuł, który - w mojej opinii - dotychczasowe publikacje zostawia daleko w tyle.
Wydawnictwo Bez Fikcji oddało w nasze ręce naprawdę kawał dobrej górskiej książki o intrygującym tytule: Upadek olbrzymów. Historia wspinaczek himalajskich od epoki imperiów do epoki skrajności.
Upadek Olbrzymów. Historia wspinaczek himalajskich od epoki imperiów do epoki skrajności.
Za temat zabrało się dwóch historyków - Maurice Issermann oraz Stewart Weaver, więc już na starcie można się było spodziewać, że dostaniemy kompendium wiedzy i ciekawostek z mnóstwem przypisów, dzięki którym można jeszcze bardziej zgłębić temat. A naprawdę jest w czym kopać. 😊
To nie biografia, jakich powstało już wiele. To również nie relacja z jednej czy kilku wypraw. To świetny i dopracowany zarys historyczny, który przedstawia dzieje wspinaczek himalajskich od czasów, kiedy ludziom się ten pomysł zrodził w żądnych przygód i... wiedzy głowach. Skąd się tutaj ta wiedza zaplątała, zapytacie. Ano stąd, że pierwsze ścieżki w Himalajach wydeptywali nie wspinacze sensu stricto, a badacze i naukowcy.
Tło dla całej książki malują polityczne wpływy, zmiany, jakie zachodziły w społeczeństwie na przestrzeni lat, pieniądze, co raczej nie dziwi, zdobywanie nowych terenów oraz swoisty rodzaj rywalizacji pomiędzy nacjami. Himalajskie początki nijak się miały do tego, co dzieje się obecnie i z czym nam się kojarzą wyprawy.
Autorzy rozpoczynają z nami tę podróż przez wspinaczkowe dzieje od aspektów czysto geograficznych i geologicznych, opowiadając przy tym od przyrodnikach i mierniczych, którzy zapuszczali się w nieznane i tajemnicze górskie ostępy, by poznać faunę i florę okolicy, a także spróbować zmierzyć te skalne kolosy.
Otrzymujemy kompleksowy obraz wspinaczkowej materii - od opisów motywów, jakie kierowały ówczesnymi wspinaczami, przez tragizm jakie nierzadko towarzyszył ich wyprawom, aż po współczesne wyprawy komercyjne. A to wszystko naszpikowane nazwiskami mniej lub bardziej znanymi, również - co warto podkreślić - kobiecych pionierek oraz osadzone pośród najróżniejszych wydarzeń historycznych, mających wpływ na światowe dzieje i decyzje polityczne. Całości dopełniają archiwalne zdjęcia i dopracowany, adekwatny do czasów język. Widać więc, że i tłumacz nie próżnował. 😍
Chwała Wydawnictwu Bez Fikcji za to, że zechciało wypuścić na nasz rynek ten tytuł, bo byłoby wielką szkodą, gdyby tak dobre opracowanie tematu przeszło niezauważone. Autorzy bowiem nie stronią od detali, analizują, przytaczają kontrowersje i interpretują teksty źródłowe w sposób przystępny, sprawiając tym samym, że książka mimo swojej objętości nie przytłacza, a z każdą stroną coraz bardziej zaciekawia. Tak więc, czytać! Nie marudzić! 😊
To nie biografia, jakich powstało już wiele. To również nie relacja z jednej czy kilku wypraw. To świetny i dopracowany zarys historyczny, który przedstawia dzieje wspinaczek himalajskich od czasów, kiedy ludziom się ten pomysł zrodził w żądnych przygód i... wiedzy głowach. Skąd się tutaj ta wiedza zaplątała, zapytacie. Ano stąd, że pierwsze ścieżki w Himalajach wydeptywali nie wspinacze sensu stricto, a badacze i naukowcy.
Tło dla całej książki malują polityczne wpływy, zmiany, jakie zachodziły w społeczeństwie na przestrzeni lat, pieniądze, co raczej nie dziwi, zdobywanie nowych terenów oraz swoisty rodzaj rywalizacji pomiędzy nacjami. Himalajskie początki nijak się miały do tego, co dzieje się obecnie i z czym nam się kojarzą wyprawy.
Autorzy rozpoczynają z nami tę podróż przez wspinaczkowe dzieje od aspektów czysto geograficznych i geologicznych, opowiadając przy tym od przyrodnikach i mierniczych, którzy zapuszczali się w nieznane i tajemnicze górskie ostępy, by poznać faunę i florę okolicy, a także spróbować zmierzyć te skalne kolosy.
Otrzymujemy kompleksowy obraz wspinaczkowej materii - od opisów motywów, jakie kierowały ówczesnymi wspinaczami, przez tragizm jakie nierzadko towarzyszył ich wyprawom, aż po współczesne wyprawy komercyjne. A to wszystko naszpikowane nazwiskami mniej lub bardziej znanymi, również - co warto podkreślić - kobiecych pionierek oraz osadzone pośród najróżniejszych wydarzeń historycznych, mających wpływ na światowe dzieje i decyzje polityczne. Całości dopełniają archiwalne zdjęcia i dopracowany, adekwatny do czasów język. Widać więc, że i tłumacz nie próżnował. 😍
Chwała Wydawnictwu Bez Fikcji za to, że zechciało wypuścić na nasz rynek ten tytuł, bo byłoby wielką szkodą, gdyby tak dobre opracowanie tematu przeszło niezauważone. Autorzy bowiem nie stronią od detali, analizują, przytaczają kontrowersje i interpretują teksty źródłowe w sposób przystępny, sprawiając tym samym, że książka mimo swojej objętości nie przytłacza, a z każdą stroną coraz bardziej zaciekawia. Tak więc, czytać! Nie marudzić! 😊
Książki
- 27.2.20
[RECENZJA] Upadek olbrzymów. Historia wspinaczek himalajskich... - M. Issermann & S. Weaver
Książek górskich na rynku wydawniczym mamy w ostatnich latach prawdziwy wysyp, a ja rzadko kiedy potrafię się powstrzymać przed sięgnięc...
Krzysztof Wielicki - jeden z "Lodowych Wojowników", osobowość polskiego himalaizmu, której górskim entuzjastom przedstawiać nie trzeba. Wielokrotnie nagradzany za swoje górskie osiągnięcia, a także uhonorowany za całokształt górskich dokonań "wspinaczkowym Oscarem" - Złotym Czekanem.
Piąty człowiek na ziemi, który zdobył wszystkie czternaście ośmiotysięczników i pierwszy na świecie, który zimą wszedł na Mount Everest oraz na Lhotse. Na tę drugą w gorsecie ortopedycznym. Więc jeśli kiedykolwiek przejdzie ci przez myśl, by ponarzekać, że ciebie akurat skarpeta obtarła, zamilcz. 😉
Zainteresowani literaturą górską na nazwisko Wielicki trafili z pewnością nie raz i nie dwa, bo wiele już publikacji i relacji z wypraw ujrzało światło dzienne. Również jakiś czas temu ukazał się dwutomowy wywiad-rzeka Piotra Drożdża "Krzysztof Wielicki. Mój wybór". Czy jest więc sens do tak obszernych publikacji dokładać jeszcze biografię?
Okazuje się, że tak, jeśli za temat zabierają się panowie Dariusz Kortko i Marcin Pietraszewski - autorzy popularnej biografii Jerzego Kukuczki.
Tym sposobem, nakładem Wydawnictwa Agora, na górski rynek książkowy wjechała biografia Krzysztofa Wielickiego - "Krzysztof Wielicki. Piekło mnie nie chciało".
W tym miejscu przyznaję, że miałam spore obawy co do tej książki, a to za sprawą bibliografii, do której na samym początku zapuściłam żurawia. Gdy raz po raz rzucały mi się w oczy przeczytane już wcześniej tytuły, bałam się, że ta biografia okaże się takim zbiorczym pierdololo, w którym Krzysztofa będzie zdecydowanie za mało.
Jak się jednak okazało, autorzy stanęli na wysokości reporterskiego zadania i uraczyli nas opowieścią, w której zawziętość i determinacja Wielickiego grają pierwsze skrzypce.
Mam szczęście, bo ciągle żyję.
To opowieść o człowieku, który za swój sukces zapłacił wiele, kładąc na szali również więzi rodzinne, ale pchany swoją ambicją zdobywał kolejne wysokogórskie ścieżki, zapisując się na kartach historii polskiego himalaizmu.
Ta książka to również obraz zmieniającego się środowiska wspinaczkowego, w którym czasy romantycznych, napalonych na dziewicze pagóry amatorów ustąpiły miejsca nierzadko wyłącznie wyrachowanym i skomercjalizowanym profesjonalistom, dla których ważniejsze jest "ja" niż zespół.
Autorzy nakreślili czytelnikowi postać wspinacza, który w górach wysokich osiągnął, co chciał, ale nie uchronił się od ludzkich tragedii, dramatów, śmierci partnerów, wyrzutów sumienia, czy moralnych dylematów, gdy coś szło nie po jego myśli.
"Krzysztof Wielicki. Piekło mnie nie chciało" jest książką, którą czyta się szybko i przyjemnie. Mnóstwo w niej konkretów, bez przynudzania, sentymentów, zbędnych rozciągłości, wdawania się w szczegóły poszczególnych wypraw, czy malowania laurki dla Wielickiego. Takie "samo mięsko" i esencja Krzysztofa w Krzysztofie. Jak to stwierdził po przeczytaniu mój małżonek: 'Taki nieoczywisty, mały ale wariat'.
Krzysztof Wielicki
- 2.1.20
[RECENZJA] Krzysztof Wielicki. Piekło mnie nie chciało - D. Kortko, M. Pietraszewski
Krzysztof Wielicki - jeden z "Lodowych Wojowników", osobowość polskiego himalaizmu, której górskim entuzjastom przedstawiać n...
Żyjemy w rzeczywistości, w której zewsząd bombardują nas informacje o tym, co, kto, jak i gdzie - od śniadań, przez fit aktywności, podróże małe i duże, aż po sportowo-górskie osiągnięcia. Nie dziwi więc fakt, że relacje i fotografie z wyjazdów czy większych wypraw publikowane są praktycznie "na gorąco", a nierzadko wydawane w formie książek, by dotrzeć do kolejnych odbiorców, sympatyków, czy potencjalnych sponsorów.
Tak też było w przypadku wyprawy na ósmą górę świata - Manaslu, podczas której Monika Witkowska - podróżniczka, przewodniczka, żeglarka i miłośniczka gór wszelakich wraz z Joanną Kozanecką stanęły na szczycie. Tym sposobem, mniej więcej rok po szczęśliwie zakończonej wyprawie, ukazała się książkowa relacja z tejże wyprawy autorstwa wspomnianej Moniki Witkowskiej - MANASLU Góra Ducha, Góra Kobiet.
MANASLU Góra Ducha, Góra Kobiet - Monika Witkowska
Najnowsza książka Moniki (rzućcie sobie okiem na inne, jeśli jeszcze żadnej nie czytaliście) jest dla mnie połączeniem luźnego dziennika wyprawowego z opisem przebiegu całego przedsięwzięcia, przygotowań, wzlotów, upadków i najróżniejszych perypetii po drodze, kiedy bywa zabawnie, strasznie czy wkurzająco. W końcu - nie oszukujmy się - pakowanie się w ściany gór najwyższych relaksem nie jest.
Treść typowo pamiętnikową, podobną do blogowych wpisów uzupełniają piękne zdjęcia oraz ramki z mnóstwem ciekawostek na temat samej wspinaczki, regionu, odwiedzonych miejsc czy wierzeń i codzienności miejscowej ludności. Na duży plus zasługuje rozdział dotyczący pierwszych wejść na Manaslu, z rozmowami z Ryszardem Gajewskim i Krzysztofem Wielickim, które tworzą fajne tło informacyjne dla całego przedsięwzięcia.
Czytając tę książkę, czytelnik ma możliwość dowiedzieć się, jak taka wyprawa wygląda "krok po kroku", co jest najważniejsze, jakie są najczęstsze problemy, co czeka himalaistów podczas samego trekkingu do bazy, jak wygląda życie w oczekiwaniu na okno pogodowe umożliwiające atak na szczyt, czy jak funkcjonuje ludzki organizm na tak dużych wysokościach.
Monika swobodnie opisuje życie wyprawowe - od wyjść aklimatyzacyjnych, prostych, codziennych czynności, luźnych plotek i rozmów aż po sytuacje mało komfortowe i dramatyczne, które pokazują, że nawet najlepsza organizacja i gotówka mogą nie zapewnić pomyślności i bezpieczeństwa, kiedy okaże się, że zatory utworzone przez nieobytych ze wspinaczką wymuszają oczekiwanie na swoją kolejkę lub najęty szerpa "zapomina" o swoich klientkach, dla których niesie butle z tlenem.
MANASLU Góra Ducha, Góra Kobiet będzie książką ciekawą dla osób, które wcześniej nie miały styczności z literaturą wysokogórską. Podane w niej w przystępny sposób informacje mogą zachęcić do zgłębienia tematu. Dla kogoś, kto już górskich książek ma przeczytanych sporo, pozycja ta nie wniesie nic nowego poza - nie przeczę - przyjemnością z lektury.
Żyjemy w rzeczywistości, w której zewsząd bombardują nas informacje o tym, co, kto, jak i gdzie - od śniadań, przez fit aktywności, po...
Tomek Mackiewicz - kolorowy ptak himalaizmu. Dla jednych niespełna rozumu oszołom, który porywa się z motyką na słońce (w tej roli Nanga Parbat ze swoim zimnym obliczem), dla innych inspiracja. Bo skoro we wspinaczce w górach wysokich mógł się odnaleźć ktoś taki jak on, osoba bez profesjonalnego przygotowania, to każdy może sięgnąć po swoje marzenie. A Tomek sięgał, mimo permanentnych zawirowań w życiu, do oporu, nie poddając się nawet wtedy, gdy Nangę zdobyli inni.
Zainteresowani wyprawami w góry wysokie wiedzą doskonale, jak się historia skończyła, byli świadkami internetowych przepychanek na temat pozostałego na górze Tomka (że głupek, że egoista, że bohater, że wspinał się dla dzieci - i bądź tu człowieku mądry), z zapartym tchem, niczym najlepsze show, śledzili postępy akcji ratunkowej.
CZAPKINS Historia Tomka Mackiewicza
Rozpalone emocje skrzętnie wykorzystały wydawnictwa, bo nim się wszystko na dobre skończyło, było wiadomo, że o Tomku zostaną wydane dwie książki. Pierwsza ukazała się propozycja Mariusza Sepioły Nanga Dream. Opowieść o Tomku Mackiewiczu. Książka dobra, choć samego Tomka i gór było w niej, dla mnie osobiście, zbyt mało.
A jak do tematu podszedł Dominik Szczepański, współautor książki Spod zamarzniętych powiek? Inaczej, ale to wcale nie oznacza, że lepiej lub gorzej. Pozycję wydawnictwa Agora Czapkins. Historia Tomka Mackiewicza potraktowałam jako uzupełnienie książki Sepioły, nawet mimo podobieństw.
W Czapkinsie, takie odniosłam wrażenie, mimo że gór jako takich mamy tu dużo więcej niż w książce Sepioły, to jednak pierwsze skrzypce gra... druga żona Tomka - Anna, a jej związek z Wegetem i towarzyszące mu emocje, prowadzą czytelnika przez całą spisaną historię. Dostaliśmy od Anny chociażby pakiet wiadomości, które wymieniała z Tomkiem podczas rozłąki. Niezależnie od wyprawy, która miała miejsce w danym czasie, emocje Anny były obecne, a ona sama nad wyraz chętnie się nimi dzieliła.
Na szczęście Szczepański nie pozwolił, by książkę zdominowała postać żony bohatera. Pisze bardzo rzetelnie, interesująco opisując szczegóły wypraw, podrzuca czytelnikowi mnóstwo ciekawych detali, choć czasami znosi go w stronę przesadnej egzaltacji. Niemniej jednak Czapkins to przede wszystkim historia o wielowymiarowej miłości, samotności, drodze od uzależnienia do wolności i walce - bez względu na cenę - o swoje marzenia.
Nanga Dream czy Czapkins?
To którą książkę przeczytać? Jeśli chcecie sobie porównać to, co napisali różni autorzy, przeczytajcie obydwie. Jeżeli bliższe Wam są czysto ludzkie perypetie i życiowa droga bohatera, sięgnijcie po Nangę, a jeśli jarają Was szczegóły wysokogórskich wypraw, wybierzcie Czapkinsa. U mnie bardziej na plus przeważa Czapkins. To po tej lekturze dziwnym trafem mocno spociły mi się oczy. Co Wam bardziej podpasuje? Przekonajcie się sami i dajcie znać. 😊
Tomek Mackiewicz - kolorowy ptak himalaizmu. Dla jednych niespełna rozumu oszołom, który porywa się z motyką na słońce (w tej roli Nanga...
Minął już rok od dramatu jaki rozegrał się na zboczach góry, na punkcie której Tomasz Mackiewicz był zafiksowany - Nanga Parbat.
Rok ten pełen był skrajnych emocji i obfitował jak mało który w podzielone zdania gawiedzi, która za punkt honoru powzięła sobie, by swoje trzy grosze do tematu dorzucić. A jak powszechnie wiadomo, rodacy są ekspertami od wszystkiego, z naciskiem na piłkę kopaną, politykę i - co przecież oczywiste - himalaizm. Gdybaniom i oskarżeniom nie było więc końca, bo "po co tam lazł?!", bo "przecież mogli go stamtąd ściągnąć, skoro uratowali tę Revol". Takie przykłady można mnożyć.
Ja jednak nie o tym, bo oto - zanim dobrze opadł śnieżny pył i ucichł chrzęst wbijanych w lód raków i czekanów - pojawiła się informacja, że na rynek wydawniczy wjeżdżają dwie nowe pozycje o - a jakże - Tomku Mackiewiczu.
Pierwsza, nakładem Wydawnictwa Znak, ukazała się Nanga Dream. Opowieść o Tomku Mackiewiczu, autorstwa Mariusza Sepioło i to właśnie ten tytuł weźmiemy sobie dziś na tapet.
Mając w pamięci lekturę Himalaistek wyżej wspomnianego autora, zastanawiałam się, jak tym razem została poprowadzona ta książkowa opowieść.
Tomek Mackiewicz i jego Nanga Parbat
Zorientowani w temacie wiedzą, że Tomek był z tej "innej półki", dla świata himalaistów kontrowersyjny i szalony w swoich poczynaniach. Wywołujący swoją osobą skrajne emocje - od podziwu, przez lekceważenie, aż po niechęć.Miał swoje „fazy”: muzyka, używki, wreszcie góry. Jedna była najważniejsza, nazywa się Nanga Parbat. Chciał zdobyć ją zimą jako pierwszy. W 2017 zmierzyli się siódmy raz.Autor musiał się nagimnastykować, by nie stworzyć opowieści jednostronnej i oceniającej bohatera. Czy mu się to udało? Tak, choć Tomka jako takiego w tej książce jest mało i ten fakt gryzie mi się z częścią tytułu 'opowieść o Tomku Mackiewiczu'.
Mówili o nim: punk, hipis, outsider. Chodził własnymi ścieżkami. Na wsi, gdzie się wychowywał, nauczył się, czym jest wolność. Potem szukał jej w mieście między blokami, w grupie chłopaków w kapturach. Odnalazł ją w Indiach, potem w podróżach i adrenalinie. Dom miał tam, gdzie właśnie był: w Polsce, w Irlandii, w Pakistanie, w busie, w namiocie na stokach ośmiotysięcznika. W realizacji himalajskich celów nie wspierali go wielcy sponsorzy ani środowisko wysokogórskie. Mimo to walczył o swoje marzenia, a pomagała mu cała Polska.
Wydawnictwo Znak
Sepioło skupia się w tej książce bardziej na środowisku, w jakim przebywał i z jakiego wyrósł Tomek, na ludziach, jacy się przewijali w jego życiu. Na ich emocjach, uczuciach i stosunku do Tomka. Dużo miejsca i uwagi autor poświęcił ojcu bohatera, a fakt poznania, jaki był - z jego własnym dramatami, przeżyciami i surowością wobec syna - każe zastanowić się, czy i jaki miało to wpływ na postępowanie Tomka.
Nanga Dream to przede wszystkim opowieść o codziennym życiu z całym pakietem ludzkich dramatów, sukcesów i porażek. Opowieść o przyjaźniach i ludziach gotowych do pomocy. Jest prosto, bez oceniania i głębokich analiz, a to bardzo lubię. Na dokładkę autor wyciągnął z konwersacji ze swoimi rozmówcami najistotniejsze rzeczy. Jest więc bez rozwlekania, koloryzowania i owijania w bawełnę, a wisienką na torcie (choć wolałabym, by proporcje były odwrócone) jest Tomek na tle gór i historia jego walki o marzenie życia, za które życie oddał.
Wszyscy powtarzali, że kochał wolność i był uzależnionym od adrenaliny niespokojnym duchem. Nie brakowało też jednak głosów, że Tomek był po prostu niedojrzałym niczym gówniarz egoistą, który ostatnie czego chciał, to stawić czoła odpowiedzialności. Ale czy taki był faktycznie? To już musicie ocenić sami.
Czytaliście? Jak Wasze wrażenia?
Minął już rok od dramatu jaki rozegrał się na zboczach góry, na punkcie której Tomasz Mackiewicz był zafiksowany - Nanga Parbat . Rok t...
Jakiś czas temu, przy okazji recenzowania książki Kukuczka - Opowieść o najsłynniejszym polskim himalaiście, wspominałam, że do biografii podchodzę raczej zachowawczo, żeby nie napisać, że jak pies do jeża. Opowieści o harpaganach i łojantach pokazują jednak, że biografie z górskiej półki pozwalają się z tymże gatunkiem zaprzyjaźnić. I jest to przyjaźń wielce przyjemna i bogata w czytelnicze doznania.
Mając więc powyższe na uwadze, gdy tylko w eterze, czy innych internetach pojawia się informacja, że na księgarski rynek wjedzie kolejna okołogórska pozycja biograficzna, oczy mi się świecą, kopytka przebierają radośnie, a ja sama jaram się z niecierpliwości jak pochodnia.
Nie inaczej było z najnowszą książką Bartka Dobrocha - Artur Hajzer. Droga Słonia, która swoją premierę miała w maju tego roku. Jak łatwo się domyślić, lektura traktuje o jednym z najbardziej znanych polskich himalaistów, który swoją działalnością przyczynił się do dalszego rozwoju polskiej wspinaczki w górach wysokich, tworząc program Polski Himalaizm Zimowy.
Dosłownie chwilę po premierze w moje łapki trafił świeżutki i pachnący egzemplarz - pięćset stron czystego i soczystego czytelniczo-biograficznego mięcha, które jest owocem trzyletniej pracy autora. I trzeba napisać to wyraźnie - Bartek Dobroch, zbierając materiały i prowadząc rozmowy, odwalił kawał świetnej roboty, by lektura była niekończącą się przyjemnością.
Swoją górską działalność Hajzer rozpoczął podobnie jak inni - od harcerstwa. Potem, ścieżka jego górskich aktywności biegła naturalnie przez Tatry i Alpy, by skończyć swój bieg na himalajskich szczytach. Sukcesy zawdzięcza swemu uporowi i odwadze, by robić swoje choćby na przekór innym.
Artur był młody duchem, ciągle na czasie. Jakby nigdy się nie starzał. Był przyjacielem, nauczycielem, sportowcem, kierownikiem wypraw i - wreszcie - menadżerem. Czułem się z nim bardzo związany.~Adam Bielecki, okładka książki
Z zebranego przez autora materiału wyłania się postać niesamowicie ciekawa, charyzmatyczna, twarda, o trudnym charakterze, twardo stąpająca po ziemi, wymagająca jako nauczyciel. Artur Hajzer - człowiek z krwi i kości, do bólu prawdziwy, ze swoimi wadami, przywarami, słabościami - mąż, partner, biznesmen.
Historie, które przewijają się na kartach książki nie pozwalają przejść obok tej biografii obojętnie i bez emocji. Z jednej strony, czytając, żałowałam wręcz, że nie było i nie będzie mi dane poznać Artura Hajzera osobiście i napić się wspólnie piwa po złojeniu jakiegoś miłego pagóra, a z drugiej łapałam się na tym, że przez głowę przelatywało mi 'Ale z niego bezkompromisowy chuj!'.
To wszystko pokazuje, jak wiele pracy włożył autor w tę biografię, rysując swojego bohatera bardzo obiektywnie z opowieści zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, odnotowując skrupulatnie sukcesy, ale i punktując porażki i niezrozumiałe decyzje. Próżno tu więc szukać gloryfikacji i wystawiania pomników na wyrost.
Historie, które przewijają się na kartach książki nie pozwalają przejść obok tej biografii obojętnie i bez emocji. Z jednej strony, czytając, żałowałam wręcz, że nie było i nie będzie mi dane poznać Artura Hajzera osobiście i napić się wspólnie piwa po złojeniu jakiegoś miłego pagóra, a z drugiej łapałam się na tym, że przez głowę przelatywało mi 'Ale z niego bezkompromisowy chuj!'.
To wszystko pokazuje, jak wiele pracy włożył autor w tę biografię, rysując swojego bohatera bardzo obiektywnie z opowieści zarówno pozytywnych, jak i negatywnych, odnotowując skrupulatnie sukcesy, ale i punktując porażki i niezrozumiałe decyzje. Próżno tu więc szukać gloryfikacji i wystawiania pomników na wyrost.
Czy można było napisać i pokazać w tej biografii coś więcej i lepiej? Zagłębić się bardziej w temat i życiorys Hajzera? Moim zdaniem już bardziej wyczerpująco się nie da. I dobrze, bo tak jest świetnie.
Jeśli jeszcze nie czytaliście, nie traćcie czasu, bo Artur Hajzer. Droga Słonia to książka zasługująca na bardzo wysokie miejsce w Waszych górskich biblioteczkach.
Jakiś czas temu, przy okazji recenzowania książki Kukuczka - Opowieść o najsłynniejszym polskim himalaiście , wspominałam, że do biograf...
Górska literatura ma się wyjątkowo dobrze, pozycji do wyboru mamy dostatek, a i na nowości wcale nie musimy długo czekać, bo co chwilę któreś wydawnictwo wypuszcza na rynek kolejną świeżynkę, z którą można spędzić krótsze i dłuższe wieczory.
Kiedy więc pojawiła się informacja, że na księgarniane półki wjedzie biografia Wojtka Kurtyki, od razu zaświeciły mi się me głodne lektury oczęta i z niecierpliwością przebierałam kopytkami, by egzemplarz jak najszybciej trafił w moje łapki.
"Kurtyka. Sztuka wolności" autorstwa Bernadette McDonald jest pierwszą biografią tego wspinacza, a mimo to na polską premierę musieliśmy czekać do stycznia 2018. Premiera światowa miała miejsce w sierpniu 2017, więc trochę im zeszło z tym wjazdem na rodzimy rynek.
Książka została nagrodzona w konkursie literatury górskiej Banff Mountain Book 2017 oraz National Outdoor Book Awards 2017. Nie powinno więc dziwić, że czekałam na tę książkę na takim głodzie. Tym bardziej, że w dotychczasowych publikacjach, traktujących o wspinaczce czy himalaizmie, próżno szukać rozbudowanych wzmianek na temat Wojtka Kurtyki. Ten bowiem przez całe swoje wspinaczkowe życie unikał rozgłosu, nie zabiegał o uwagę, denerwował się nawet potencjalnym szumem wokół jego osoby. Cieszy więc fakt, że autorce udało się namówić Wojtka do współpracy, której owocem jest niniejsza biografia, a on sam pozwolił się uhonorować złotym czekanem za swoje wspinaczkowe osiągnięcia.
To ciekawa opowieść o indywidualiście, który góry i wspinaczkę pojmował według swojej wewnętrznej filozofii, bez oglądania się na innych, bez chęci udziału w wyścigach na szczyty świata. Najważniejsza dla niego bowiem była pokonywana droga i rozwój, jaki ze sobą niosła. Chciał wyzwań, chciał doświadczać tego, czego nikt przed nim nie doświadczył i przechodzić drogi, na pokonanie których nikt przed nim się nie poważył. Miał swoją wizję i był jej wierny do końca swojej wspinaczkowej kariery. Takiego samozaparcia i wierności wobec swoich planów i działań wielu mogłoby się od niego uczyć.
Dostaliśmy lekturę, która pokazuje drogę Kurtyki - pełną wzlotów, upadków, zawodów - od młodzieńczego zafascynowania górami, aż do w pełni świadomej, dorosłej wspinaczki i partnerstwa. Jest dzieciństwo, są relacje z ojcem, a to wszystko poprzeplatane informacjami na temat przyjaciół, jednak - i to należy mocno podkreślić - w sposób niezwykle dyskretny. Zawiodą się więc ci, którzy w książkach tego typu szukają sensacyjnych epizodów i skandali. Tutaj znajdą "tylko" czyste piękno wspinaczki, obcowanie z przyrodą, opisy biwaków i zakładania dróg, mozolne, kawałek po kawałku, parcie w górę, wewnętrzne dramaty i duchowe przemyślenia bohatera.
Tak jak wspomniałam wyżej, lektura jest ciekawa i zdecydowanie warta zapoznania się z nią, mimo że mi w trakcie czytania ewidentnie czegoś brakowało. Dodatkowo spędziłam nad nią więcej czasu niż to zwykle. To nie było łapczywe wciągnięcie treści w dwa wieczory, tak jak to miało miejsce w przypadku chociażby publikacji "Spod zamarzniętych powiek" czy "Kukuczka". Miałam nawet momenty, kiedy chciałam odłożyć książkę na półkę, bo odczuwałam znudzenie, a to nie było spowodowane tym, że książka jest napisana ciężkim językiem, w którym odnajdują się wyjadacze z górskiego światka. Nie, to nie to. Jest prosto, sugestywnie, ale coś ewidentnie kulało i popsuło mi odbiór całości. W sieci pojawiają się głosy, jakoby to była wina tłumaczenia. Nie wypowiem się, bo nie czytałam tej pozycji w oryginale, ale być może coś faktycznie jest na rzeczy.
Niemniej jednak, jeśli będziecie mieć okazję, przeczytajcie i podzielcie się swoimi wrażeniami. A tych wszystkich, którzy chcą zgarnąć dla siebie egzemplarz, zapraszam na fan page'a na szybki konkurs. 😊
Górska literatura ma się wyjątkowo dobrze, pozycji do wyboru mamy dostatek, a i na nowości wcale nie musimy długo czekać, bo co chwilę ...
Idę o zakład, że literatura górska kojarzy Wam się przede wszystkim z relacjami z trudnych ekspedycji, opisami wydarzeń tak radosnych, jak zdobycie szczytu i szczęśliwe zejście do bazy, jak i tych dramatycznych, podczas których rozgrywała się walka nie tyleż o powodzenie danej wyprawy, co po prostu o życie jej członków. Dla równowagi, pośród tych wszystkich wyprawowych perypetii, wplecione są zwykle informacje biograficzne danych uczestników, by czynić te treści bardziej ludzkimi, ciekawymi i strawnymi.
Okazuje się jednak, że górskie czytadła nie nie tylko powaga, dramaty, Himalaistki, Kukuczka, czy Wanda. Temat można z powodzeniem ubrać w ironię, satyrycznie przerysować, kreśląc obraz idealnie komediowy, a nawet absurdalny. Góry, wspinaczka i komedia?! To tak się da?! Do niedawna nawet się nad tym nie zastanawiałam. Aż pewnego dnia wyjęłam ze skrzynki przesyłkę z zaprzyjaźnionego Sklepu Podróżnika, a z niej książkę o jakże apetycznym tytule: RUM DOODLE Zdobycie najwyższego szczytu świata, z jeszcze lepszym rysunkiem na okładce. Co tam Everest, kiedy jest Rum Doodle! Jest rum! 🥂🥂 Jest impreza! Ale od początku...
RUM DOODLE Zdobycie najwyższego szczytu świata - William E. Bowman
W tym miejscu należy nadmienić, że ta pozycja książkowa nie jest nowinką na rynku wydawniczym, bo autor, William E. Bowman, popełnił ją w 1956 roku, a więc w czasie, gdy tym najbardziej znanym, wspinaczkowym wyjadaczom góry wysokie dopiero zaczynały majaczyć na horyzoncie. Co również istotne, Bowman z górami nie miał nic wspólnego. Służył w armii, potem został pacyfistą, a zawodowo był inżynierem budowlanym. Czy ktoś taki mógł popełnić górską książkę? Po przeczytaniu krótkiej notki biograficznej nie byłam przekonana, że ten tytuł będzie zdatny do czytania. No bo nie dość, że epoka zgoła inna, to jeszcze autor zupełnie nie związany z tematem. A do tego wszystkiego tea-time'owy humor, z którym nie do końca mi po drodze. Chwała więc temu, kto na okładce wyrysował butelkę szampana, bo to ona zachęciła mnie do lektury. 😏
Czym różni się ta książka od innych górskich pozycji? Ano przede wszystkim tym, że autor uprawia tutaj szyderę bez trzymanki. Nawet trochę, a nawet mocno, na wyrost. To taki ewidentny czytelniczy kabareton pełen brytyjskiego humoru. Czy są na sali sympatycy Jasia Fasoli? Spodoba Wam się. To jest ten poziom absurdu i głupkowatego humoru, kiedy z jednej strony myślisz sobie - matko, co za głupota, a z drugiej - chichrasz się bez opamiętania.
Bo czyż może być poważnie, jeśli członkami wyprawy są angielscy dżentelmeni, pośród których mamy wiecznie chorego lekarza, czy nawigatora, który gubi się zawsze i wszędzie? Nie może być i nie jest, bo i karawana tragarzy w liczbie trzech tysięcy robi swoje, a wyprawowy kucharz doprawiający obozowe dania skórzanym paskiem, czy kawałkami gumy, jest hajtoską truskawką na torcie. I pomyśleć, że to wszystko trzyma się kupy i fajnie czyta. Nie wierzyłam. 😅
A na zachętę mój ulubiony fragment, wszak szampan jest dobry na wszystko. Mam nadzieję, że go zawsze macie na podorędziu podczas Waszych górskich wymarszów. 😂
Po kilku minutach dotarło do mnie, że nie zbliżyliśmy się ani trochę do rozwiązania problemu, a w szczelinie są już dwie osoby. (...)Poślijmy po krótkofalówkę. (...) Przez całą drogę targaliśmy te cholerne urządzenia, więc teraz zróbmy z nich użytek. (...) Czy odbiornik jest sprawny? - Skąd u diabła mam wiedzieć? (...)Wyjście z sytuacji było jedno: Wish zjedzie do szczeliny i nakłoni Jungle'a, żeby napisał instrukcję, a ja ją wyciągnę na linie, której jeden koniec Wish zabierze ze sobą na dół. Zjechał, po czym wyciągnąłem na górę wiadomość: NIE ZOSTAŁY WŁOŻONE BATERIE. SĄ SPAKOWANE W JEDNYM Z ŁADUNKÓW, ALE JUNGLE NIE WIE, W KTÓRYM. ZEŚLIJ NA DÓŁ SZAMPANA.(...) POTWIERDZAM OTRZYMANIE WASZEJ WIADOMOŚCI. JUNGLE'A ZMOGŁY ZAWROTY GŁOWY. PRZYŚLIJ BEZZWŁOCZNIE CZTERY BUTELKI SZAMPANA. BEZ NICH NIE BIERZEMY ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA BIEG WYDARZEŃ.
Mogłabym tak wypisywać bez końca.
Komu więc polecam tę książkę? Na pierwszym miejscu wielbicielom brytyjskiego humoru, a potem każdemu, kto nie połknął sztywnego kija i lubi postrzegać świat przez pryzmat ironii, szczypty szyderstwa i odrobiny wariactwa.
Idę o zakład, że literatura górska kojarzy Wam się przede wszystkim z relacjami z trudnych ekspedycji, opisami wydarzeń tak radosnych, j...
Literatura górska ma się wyjątkowo dobrze, a kolejne pozycje pojawiają się jak grzyby po deszczu. Można więc przebierać niczym w ulęgałkach w poszukiwaniu tej jedynej lektury dla siebie, zbrojąc się tym samym na długie jesienne wieczory. Pytanie tylko, czy każda pozycja jest warta uwagi i czasu poświęconego na jej przeczytanie.
Jak w to wszystko wpisuje się najnowsza książka, która ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak - "Himalaistki - Opowieść o kobietach, które pokonują każdą górę", autorstwa Mariusza Sepioło?
Otrzymaliśmy kompilację z polskimi himalaistkami (choć - co ciekawe - nie wszystkimi) w rolach głównych, których czternaście portretów ma odpowiadać czternastu szczytom wchodzącym w skład Korony Himalajów i Karakorum. Na pytanie, czy był to zabieg szczęśliwy, czytelnik musi odpowiedzieć sobie sam. Dla mnie pomysł był nie do końca trafiony choćby przez to, że w zestawieniu zabrakło niektórych pań, które w górach najwyższych osiągnęły bardzo dużo. Poza tym nie sposób porównywać wszystkich bohaterek i stawiać ich osiągnięć na jednej szali.
Himalaistki wczoraj i dziś
Niemniej jednak autor przedstawia czytelnikowi sylwetki kobiet, dla których góry stały się pasją, miłością i siłą napędową do działania. W oparciu o rozmowy z członkami rodzin, jak i samymi himalaistkami, które żyją i nadal działają, rysuje obraz tego, jak ich życie wyglądało zarówno w górach jak i wokół nich.
Tutaj uczciwie przyznaję, że mam zwykle problem z książkami powstałymi w oparciu o wywiady - czy to z samymi zainteresowanymi, czy z bliskimi. Często bowiem mam wrażenie, że rozmówcy są do pewnych wypowiedzi, czy zwierzeń wręcz przymuszani. Tutaj natomiast widać partnerski dialog i swobodę rozmów. Ot, pogawędka przy kawie, choć rozmowy nie zawsze dotyczyły kwestii przyjemnych i radosnych, nierzadko zahaczając o przeżyte tragedie i doświadczone traumy.
Opowieść została podzielona na dwie części, gdzie w pierwszej mamy sylwetki kobiet przecierających szlaki dla polskiego himalaizmu kobiecego, a w drugiej portrety pań, które działały (lub nadal są aktywne) w czasach bardziej współczesnych.
Poszczególne rozdziały są niestety w bardzo zróżnicowanych długościach, co w trakcie czytania mocno mnie irytowało, bo odnosiłam wrażenie, że o jednej z dziewczyn można by pisać i pisać, a o innej już niekoniecznie jest się na czym rozwodzić. Dodatkowo, im dany rozdział był dłuższy - jak w przypadku tego o Wandzie Rutkiewicz - tym bardziej miałam déjà vu. Przecież ja już o tym czytałam. Moje odczucie, a nawet przekonanie, nie wzięło się znikąd. Tak musiało się stać, biorąc pod uwagę obszerną bibliografię, z której korzystał autor.
"Opowieść o kobietach, które pokonują każdą górę"
Mimo pewnych niedociągnięć, które dla niektórych będą stanowiły minus tej pozycji, to książka jak najbardziej zasługuje na uwagę. Autor, zestawiając obok siebie tych kilkanaście życiorysów, nie tylko pokazuje historię budowania polskiego himalaizmu kobiecego, ale przede wszystkim zmagania kobiet z męskim środowiskiem, w którym nierzadko były dyskryminowane i musiały udowadniać swoją wartość.
Podtytuł - Opowieść o kobietach, które pokonują każdą górę - jest tutaj bardzo trafiony. Szczyty górskie do pokonania to tylko jedna strona medalu. Z drugiej natomiast były góry przeciwieństw, trudności, życiowych rozterek i problemów. Czytając dochodzi się do wniosku, że nie ma rzeczy niemożliwych do pogodzenia.
Zdaję sobie sprawę, że jest wiele osób, które od tego typu książek oczekują "smaczków" i wyciągania na światło dzienne przeróżnych tajemnic i brudów. Tutaj tego nie ma. Obraz, choć bogaty w różne szczegóły z życia bohaterek, daleki jest od kontrowersji.
Dużym plusem "Himalaistek" jest wkład w zrozumienie kobiecego wspinania. W końcu kobieta to nie stereotypowa baba, której trzeba wiecznie pomagać, i której nie można traktować po partnersku.
Czytaliście? Jak wrażenia?
Literatura górska ma się wyjątkowo dobrze, a kolejne pozycje pojawiają się jak grzyby po deszczu. Można więc przebierać niczym w ulęgał...
Zakładam, że nawet jeśli ktoś nie interesuje się tematyką wysokogórską, to i tak gdzieś mu się o uszy obiło to imię i nazwisko - Wanda Rutkiewcz. Pierwsza kobieta na K2 i pierwsza Europejka na Mount Evereście. A to nie wszystko.
Nie dziwi więc, że jej nazwisko przewija się w literaturze górskiej, a jej życie staje się idealnym materiałem na biografię, której spisania podjęła się Anna Kamińska.
Historia Wandy Rutkiewicz
Choć w biografii znajdziemy trzy rozdziały - Dom, Góry i Tajemnica - to całą historię można podzielić na dwie części. Czas przed górami oraz ten spędzany przez Wandę już na szczytach i w skałach.
W pierwszej części Kamińska przedstawia dzieciństwo Wandy, perypetie jej rodziny w ciężkich czasach z końca wojny i krótko po niej - nierzadko bardzo tragiczne, co niewątpliwie miało wpływ na jej osobę i to w jaki sposób została ukształtowana.
Rzadko mi się zdarza wciągnąć prawie pięćset stron lektury w dwa popołudnia, a tutaj to miało miejsce i świadczy tym samym, że po tę książkę warto sięgnąć, bo autorka prowadzi tę opowieść w taki sposób, że nie sposób się nudzić. Fakty doprawia opowieściami innych osób - współpracowników, wspinaczy, znajomych - tworząc historię spójną i wciągającą. Nie tylko w górski świat, ale po prostu w życie Wandy. Wciąga do tego stopnia, że w pewnych momentach odczuwasz całą karuzelę emocji - od zdziwienia, przez złość, aż po współczucie.
Zginę w górach ~ Wanda Rutkiewicz
Opisy Kamińskiej wydają się jednak bardziej prawdziwe, kiedy pisze o czasach przed górami. Więcej w nich emocji, są barwniejsze, żywsze. Natomiast te przy górskich relacjach są dużo bardziej szczątkowe, a treść oparta jest głównie na zebranych wypowiedziach innych osób. W niektórych momentach wręcz brakuje szerszego komentarza autorki. Choć może to i dobrze, że osoba "spoza branży" nie próbuje na siłę komentować pewnych rzeczy i nie wchodzi na siłę w ten górski świat.
Sama Wanda jawi się w tej biografii jak kobieta o wielu twarzach, człowiek nietuzinkowy, pełen przeciwieństw. Chorobliwie ambitna, wręcz autodestrukcyjna, trudna w obejściu, a jednocześnie kokietująca i pełna ciepła. Dla jednych była osobą z sercem na dłoni, dla innych wręcz przeciwnie. Szanowana, ale czy lubiana w środowisku? Czytając możemy zestawiać ze sobą różne wypowiedzi nawiązujące do przeróżnych sytuacji. Jedni mówili jedno, inni drugie. Garść anegdot, opowieści, plotek. To wszystko znajdziemy w tej biografii i tylko od nas zależy, w jaką całość sobie poskładamy te puzzle.
Jeśli igram ze śmiercią, widocznie tego potrzebuję. Kocham przygodę i ryzyko, one są częścią mojego życia. ~ Wanda Rutkiewicz
Jeśli tematyka choć trochę jest Wam bliska, po prostu przeczytajcie. Kupić możecie tutaj - dla siebie, dla kogoś na prezent, do książkowej kolekcji. 😊
Zakładam, że nawet jeśli ktoś nie interesuje się tematyką wysokogórską, to i tak gdzieś mu się o uszy obiło to imię i nazwisko - Wanda R...
Od lat są celem ambitnych indywidualistów i zorganizowanych wypraw. Ich istnienie popycha do realizacji marzeń i pragnień, by zrobić coś, czego nikt wcześniej nie dokonał. Góry wysokie - jednoczesne marzenie i przekleństwo wspinaczy.
Ucieleśnieniem tego marzenia i przekleństwa jest Broad Peak - kolos zdobyty po raz pierwszy w roku 1957 przez, między innymi, Hermana Buhla i ulegający na przestrzeni lat wielu, wspaniałym polskim himalaistom.
Mimo wielu polskich sukcesów, Broad Peak to nie kaszka z mlekiem, a przekonały się o tym wyprawy, które nie stanęły na szczycie lub straciły towarzyszy podczas ataku lub zejścia.
Biorąc również pod uwagę fakt, że ludzie z górskiego i poza górskiego świata lubią zagłębiać się w relacje, a następnie drążyć, co, jak i dlaczego, nie dziwi, że Broad Peak stał się bohaterem nie jednej książki. Również Jochen Hemmleb - publicysta, ekspert w dziedzinie alpinizmu i autor pozycji "Dramat braci Messnerów" podjął temat i światło dzienne ujrzała książka "Broad Peak. Góra wyśniona, góra przeklęta".
Broad Peak. Góra wyśniona, góra przeklęta
W najnowszej książce Hemmleb relacjonuje dwie wyprawy na Broad Peak. Tę pierwszą, która miała miejsce w 1957 roku oraz tę z roku 2006 - niemiecko-austriacką, śladami Hermana Buhla, której był współorganizatorem.Podobnie, jak w przypadku "Dramatu braci Messnerów", tak i tutaj Hemmleb sięga głęboko w przeszłość, stara się dotrzeć do różnych informacji, by przedstawić jak najdokładniej okoliczności pierwszej wyprawy oraz wzajemne relacje pomiędzy jej członkami.
Książka "Broad Peak. Góra wyśniona, góra przeklęta" to relacja z dwóch płaszczyzn, które dzieli prawie 50 lat. Mimo czasami bardzo dokumentalnego języka, relacja udana, przeplatana wydarzenia z roku 1957 i 2006. Z jednej strony otrzymujemy obraz wypraw i okoliczności tak różnych, a zarazem bliźniaczo podobnych.
Przeplatając historie z obu wypraw Hemmleb opowiada o biorących w nich udział wspinaczach, pokazuje ich motywacje, pragnienia i reakcje w obliczu dramatów, których przecież nie brakowało.
To książka z jednej strony fascynująca, z drugiej nie należy do tych, które czyta się na odmóżdżenie do kawki. Nie porwie Cię wartką akcją, ale zabierze Cię w świat dokumentu. Dobrego dokumentu, któremu warto poświęcić trochę więcej czasu niż jeden wieczór. Dla zainteresowanych tematem - warto!
Od lat są celem ambitnych indywidualistów i zorganizowanych wypraw. Ich istnienie popycha do realizacji marzeń i pragnień, by zrobić coś...
